top of page

Παράγοντες που απειλούν τις μέλισσες:

  • Απώλεια βιοτόπων

  • Ανταγωνισμός για την τροφή

  • Χημικά παρασιτοκτόνα

  • Εντατικοποίηση και μονοκαλλιέργεια

  • Κλιματική αλλαγή

  • Μόλυνση περιβάλλοντος

 

 

Οι παράγοντες αυτοί δεν είναι ανεξάρτητοι μεταξύ τους, ενώ σημαντικότερος φαίνεται να είναι ο παράγοντας της απώλειας των βιοτόπων, εξαιτίας της αστικοποίησης, που, αν μη τι άλλο, αναγκάζει τους μελισσοκόμους να διατηρούν μελίσσια κοντά σε περιοχές εντατικής καλλιέργειας, όπου χρησιμοποιούνται χημικά.

 

Η δηλητηρίαση των μελισσών

 

  • Καταλαβαίνουμε πότε δηλητηριάστηκε ένα μελισσοσμήνος από τον αριθμό των νεκρών μελισσών που βρίσκουμε μπροστά από τις κυψέλες. Αν ο αριθμός ξεπερνά τις 100, τότε πιθανότατα το μελίσσι έχει δηλητηριαστεί.

  • Ένα μελίσσι δηλητηριασμένο συχνά είναι ένα επιθετικό μελίσσι. Οι μέλισσές του είναι νωθρές και αποσυντονισμένες.

  • Οι προσβεβλημένες μέλισσες έχουν έντονους σπασμούς στην κοιλιά, χάνουν τον προσανατολισμό τους, παραλύουν κ.ά., ανάλογα με το είδος του παρασιτοκτόνου που τις δηλητηρίασε.

  • Η δηλητηρίαση μπορεί να προήλθε είτε επειδή η μέλισσα βόσκησε σε ψεκασμένα άνθη είτε γιατί έπεσε σε σύννεφο ψεκασμού είτε γιατί ήπιε δηλητηριασμένο νερό. Η δηλητηρίαση, επομένως, γίνεται με τρεις τρόπους: με απευθείας επαφή, μέσω της αναπνοής ή μέσω του γαστρεντερικού συστήματος.

  • Το εντυπωσιακό είναι ότι, όσες μέλισσες δεν πεθάνουν μακριά από την κυψέλη, και κατορθώσουν να φτάσουν ζωντανές σε αυτή, λόγω της ιδιαίτερης οσμής του εντομοκτόνου, συχνά απωθούνται από τις μέλισσες-φρουρούς της αποικίας (γι’ αυτό και σπάνια βρίσκουμε δηλητηριασμένο μέλι)!

  • Σημαντικό είναι να αναφερθεί ότι, αν οι μέλισσες που προσβληθούν, είναι οι συλλέκτριες που έχουν επιφορτιστεί με την αρμοδιότητα να τροφοδοτούν με νερό την κυψέλη, το μελίσσι σύντομα θα καταρρεύσει όχι από δηλητηρίαση αλλά από αφυδάτωση.

 

Τα επικίνδυνα παρασιτοκτόνα

Τα νεονικοτινοειδή είναι εκείνα τα παρασιτοκτόνα που ευθύνονται περισσότερο για τον αποδεκατισμό του πληθυσμού των μελισσών λόγω της υψηλής νευροτοξικότητας και λόγω των διασυστημικών ιδιοτήτων τους, δηλαδή της ιδιότητάς τους να απορροφώνται από ολόκληρο το σύστημα των φυτών «μολύνοντας» τη γύρη και το νέκταρ. Επιπλέον, πολλά φυτοφάρμακα έχουν μεγάλη υπολειμματική δράση, που σημαίνει ότι υπολείμματά τους μένουν στο χωράφι και μετά το πέρασμα 8 ωρών, με αποτέλεσμα να ακυρώνεται η προσπάθεια για ψεκασμό μονάχα τις ώρες που οι μέλισσες δεν πετούν (δηλαδή το βράδυ).

Το 2013 η Ευρωπαϊκή Ένωση προχώρησε σε μερική απαγόρευση των νεονικοτινοειδών, πράγμα που προστατεύει όμως μόνο μερικώς τις μέλισσες από την εξαφάνιση.

 

 

Στην Ευρώπη, 0.4% των ειδών είναι άκρως απειλούμενο, 2.4% κινδυνεύει, 1.2% είναι ευάλωτο, ενώ  ένα 5.2% έχει ταξινομηθεί σαν περίπου απειλούμενο. Για περισσότερα από τα μισά είδη (56.7%), δεν υπάρχουν αρκετά δεδομένα για να εκτιμήσουμε τον κίνδυνο εξαφάνισής τους. Ενδεχομένως πολλά από αυτά τα είδη να κινδυνεύουν εξίσου!

 

Επομένως, Το μέλλον των μελισσών αλλά και του ανθρώπου βρίσκεται στα χέρια των νέων επιστημόνων, που αφενός θα συλλέξουν περισσότερα στοιχεία* και αφετέρου θα βρουν αποτελεσματικές λύσεις για το ζωτικής σημασίας οικολογικό αυτό πρόβλημα!

 

*Ήδη ορισμένοι επιχειρούν με ένα σύστημα αρίθμησης των μελισσών να καταμετρήσουν τους πληθυσμούς, να καταγράψουν την αριθμητική τους πορεία και να διασώσουν τις μέλισσες μέσω της παρακολούθησής τους. (http://gr.euronews.com/2016/07/18/saving-london-s-bees-one-tag-at-a-time)

bottom of page